September 2023
Plattegrond van de sterrenhemel De ronde buitenrand van de kaart stelt de horizon voor; het midden van de kaart is het zenit – het punt recht boven je hoofd. De kaart is getekend voor 15 september om 23.00 uur, maar geldt ook voor 1 september om 00.00 uur en voor 30 september om 22.00 uur. (Sterrenkaart: Wil Tirion)
Boven je hoofd Vrijwel in het zenit, en midden in de Melkweg, is de heldere ster Deneb te zien, de hoofdster van de Zwaan. Vlak bij Deneb staat ook het sterrenbeeld Cepheus, waarvan de punt naar de horizon wijst.
In het oosten Laag boven de oostelijke horizon is de heldere reuzenplaneet Jupiter net opgekomen. Veel hoger aan de hemel staat het langgerekte sterrenbeeld Andromeda, met rechts daarvan het Herfstvierkant van Pegasus. Linksonder het Herfstvierkant is de kolossale V-vorm van het Dierenriemsterrenbeeld Vissen te vinden. Onder Andromeda zie je de Driehoek en de Ram – twee kleine maar opvallende sterrenbeeldjes.
In het zuiden Saturnus is het helderste object aan de zuidelijke hemel. De planeet staat op geruime hoogte boven de zuidzuidoostelijke horizon, in het Dierenriemsterrenbeeld Waterman. Rechtsonder Saturnus is de Steenbok te zien. De Boogschutter gaat onder in het zuidwesten, terwijl de ster Fomalhaut in de Zuidervis net boven de horizon komt, op grote afstand onder Saturnus. Hoog in het zuidwesten staat de Zomerdriehoek.
In het westen Laag in het westnoordwesten is Arcturus te zien, de hoofdster van het sterrenbeeld Boötes. Pal boven de westelijke horizon zie je de kleine kop van de Slang, met schuin daarboven de Noorderkroon, en nog hoger aan de hemel het sterrenbeeld Hercules. In het westzuidwesten is het grote sterrenbeeld Slangendrager te vinden.
In het noorden De zeven heldere sterren van de Grote Beer, die samen de beroemde Steelpan vormen, staan vrij laag in het noordnoordwesten. In het noordoosten is Capella te zien, in de Voerman. Hoger aan de hemel, in het noordoosten, staan Perseus en Cassiopeia. Het steelpannetje van de Kleine Beer strekt zich vanaf de Poolster uit naar links.
Maanfasen
Laatste Kwartier: 7 september, 00.21 uur
Nieuwe Maan: 15 september, 03.39 uur
Eerste Kwartier: 22 september, 21.31 uur
Volle Maan: 29 september, 11.57 uur
Zichtbaarheid planeten
Mercurius In de tweede helft van de maand, tijdens de ochtendschemering, heel laag in het oosten
Venus Aan het eind van de nacht, tot vlak voor zonsopkomst,in de sterrenbeelden Kreeft (tot 25 september) en Leeuw
Mars Niet zichtbaar
Jupiter Vanaf laat op de avond tot het eind van de nacht, in het sterrenbeeld Ram
Saturnus Vrijwel de gehele nacht, in het sterrenbeeld Waterman
Bron: Allesoversterrenkunde.nl