Sterrenhemel

December 2022

Plattegrond van de sterrenhemel  De ronde buitenrand van de kaart stelt de horizon voor; het midden van de kaart is het zenit – het punt recht boven je hoofd. De kaart is getekend voor 15 december om 22.00 uur, maar geldt ook voor 1 december om 23.00 uur MEZT en voor 31 december om 21.00 uur. (Sterrenkaart: Wil Tirion)

Boven je hoofd De rode planeet Mars staat zeer hoog aan de hemel. Het sterrenbeeld Perseus staat in het zenit. Rondom Perseus bevinden zich de sterrenbeelden Andromeda en Cassiopeia, de heldere ster Capella in de Voerman, en het Zevengesternte in het sterrenbeeld Stier, rechts van Mars.

In het oosten Het sterrenbeeld Tweelingen met de heldere sterren Castor en Pollux staat hoog boven de oostelijke horizon. Hoog boven de Tweelingen staat het sterrenbeeld Voerman, met de opvallende gele hoofdster Capella. Rechtsonder Castor en Pollux zijn de heldere sterren Procyon en Sirius zichtbaar, en in het zuidoosten staat Orion.

In het zuiden De drie gordelsterren van Orion, in het zuidoosten, wijzen in de richting van de heldere oranje ster Aldebaran in de Stier. Linksboven Aldebaran, hoog aan de hemel, staat de planeet Mars, met daarboven het sterrenbeeld Perseus. Lager aan de hemel zijn de uitgestrekte maar weinig opvallende sterrenbeelden Eridanus en Walvis te vinden.

In het westen De reuzenplaneete Jupiter prijkt nog vrij hoog boven de zuidwestelijke horizon. Terwijl de Zomerdriehoek in het noordwesten onder de horizon verdwijnt (alleen Deneb in de Zwaan staat nog vrij hoog aan de hemel), is het Herfstvierkant nog uitstekend zichtbaar. Het sterrenbeeld Andromeda strekt zich vanaf het Herfstvierkant uit in de richting van het zenit.

In het noorden Het steelpannetje van de Kleine Beer strekt zich vanaf de Poolster uit in de richting van de noordelijke horizon. Onder de Kleine Beer is de Draak zichtbaar, met de kop in het noordnoordwesten. De Grote Beer staat ‘op zijn staart’ in het noordnoordoosten.

Maanfasen
Volle Maan: 8 december, 05.08 uur
Laatste Kwartier: 16 december, 09.56 uur
Nieuwe Maan: 23 december, 11.16 uur
Eerste Kwartier: 30 december, 02.20 uur

Zichtbaarheid planeten
Mercurius Aan het eind van de maand met moeite zichtbaar tijdens de avondschemering, heel laag in het zuidwesten
Venus Aan het eind van de maand tijdens de avondschemering, heel laag in het zuidwesten
Mars Vrijwel de gehele nacht, in het sterrenbeeld Stier
Jupiter In de eerste helft van de nacht, in het sterrenbeeld Vissen
Saturnus In de eerste helft van de avond, in het sterrenbeeld Steenbok.

Bron: December 2022 – Alles over Sterrenkunde

Sterrenhemel

November 2022

Plattegrond van de sterrenhemel  De ronde buitenrand van de kaart stelt de horizon voor; het midden van de kaart is het zenit – het punt recht boven je hoofd. De kaart is getekend voor 15 november om 22.00 uur, maar geldt ook voor 1 november om 23.00 uur MEZT en voor 30 november om 21.00 uur. (Sterrenkaart: Wil Tirion)

Boven je hoofd Kijk recht omhoog, en je ziet het opvallende sterrenbeeld Cassiopeia. Het heeft de vorm van de hoofdletter W of M – afhankelijk van de manier waarop je ernaar kijkt.

In het oosten De rode planeet Mars is verreweg de opvallendste verschijning aan de oostelijke hemel. Castor en Pollux, de hoofdsterren van het sterrenbeeld Tweelingen, staan laag in het oostnoordoosten. Ook de meeste andere wintersterrenbeelden zijn al zichtbaar: de Voerman met de heldere ster Capella, de Stier met Aldebaran, en Orion met zijn opvallende gordel. Hoog in het westen is de sierlijke boog van Perseus te zien.

In het zuiden De reuzenplaneet Jupiter steelt nog steeds de show boven de zuidelijke horizon. Verder zijn er in dit deel van de hemel weinig heldere sterren zichtbaar, afgezien van de sterren van Andromeda, hoog in het zuiden. Probeer het V-vormige sterrenbeeld Vissen eens te ontwaren, of de veelhoekige vorm van de Walvis.

In het westen Zeer hoog in het zuidwesten staat het markante Herfstvierkant, met daaronder het zwakke Dierenriemsterrenbeeld Waterman. Maar ook de Zomerdriehoek, gevormd door de sterren Deneb, Wega en Altaïr, is nog uitstekend zichtbaar, hoog in het westnoordwesten. Rechts van Wega, in het noordwesten, is de kop van de Draak te vinden, met daaronder het sterrenbeeld Hercules.

In het noorden De steelpanvormige Grote Beer begint weer aan zijn klim omhoog, terwijl het zwakke sterrenbeeld Kleine Beer juist steeds verder omlaag beweegt. Linksonder de Kleine Beer staat de Draak, en linksboven de Poolster het huisvormige sterrenbeeld Cepheus. Veel moeilijker zichtbaar is de Giraffe, rechtsboven de Poolster.

Maanfasen
Eerste Kwartier: 1 november, 07.37 uur
Volle Maan: 8 november, 12.02 uur
Laatste Kwartier: 16 november, 14.27 uur
Nieuwe Maan: 23 november, 23.57 uur
Eerste Kwartier: 30 november, 15.36 uur

Zichtbaarheid planeten
Mercurius Niet zichtbaar
Venus Niet zichtbaar
Mars Vrijwel de gehele nacht, in het sterrenbeeld Stier
Jupiter In de eerste helft van de nacht, in het sterrenbeeld Vissen
Saturnus Van het begin van de avond tot laat op de avond, in het sterrenbeeld Steenbok

Meer over Sterrenhemel